สติสัมปชัญญะ | รากฐานการศึกษา
ตอนที่ ๑
บทฝึกนิสัยตนเองให้มีสติสัมปชัญญะ : ความหมายนิสัย
ความหมายนิสัย
นิสัย คือ ความประพฤติที่เคยชินจนติด หมายความว่า เป็นการกระทำที่ทำบ่อย ๆ ซ้ำ ๆ จนเคย คุ้น ชิน แล้วติด ฝังใจว่าจะต้องทำเช่นนั้นอีก
เคย เป็นการได้เห็น ได้ฟัง ได้ดม ได้ลิ้มรส ได้จับต้องสัมผัส ด้ทำ ได้ลอง เป็นครั้งแรก เรียกว่า เคย การทำอะไรครั้งแรก คือ สร้างความเคย
คุ้น เป็นการสร้างความเคยหลาย ๆ ครั้ง เช่น เคยตื่นนอน ๐๔.๓๐ น. แม้วันต่อ ๆ มาก็ตื่นเวลานี้ จึงคุ้นกับการตื่นนอน ๐๔.๓๐ น.
ชิน เป็นความคุ้นที่ทำหลาย ๆ ครั้ง กระทั่งกลายเป็นความชิน
ติด เป็นความชินที่ทำเป็นประจำจนติดแน่นฝังเข้าไปในใจว่าจะต้องทำเช่นนั้นอีก
การกระทำที่ทำบ่อย ๆ ซ้ำ ๆ แม้เคย คุ้น ชิน หากยังไม่ติดฝังใจก็ยังไม่เป็นนิสัย ต่อเมื่อติดแน่นฝังใจว่าจะต้องทำเช่นนั้นอีกให้ได้ หากไม่ได้ทำอีกจะรู้สึกหงุดหงิด เช่น ผู้มีนิสัยสวดมนต์ทำวัตรเช้าก็จะต้องทำทุกเช้า ไม่ต้องมีใครมาเตือน หากวันใดไม่ได้ทำจะรู้สึกหงุดหงิด ไม่สบายใจ เหมือนชีวิตขาดอะไรบางอย่าง แต่ละวันจึงต้องหาโอกาสทำให้ได้ นิสัยต่าง ๆ ของเราก็เกิดจากการประพฤติของตัวเรามาเป็นลำดับ ดังภาพที่ ๑๖
คุ้น เป็นการสร้างความเคยหลาย ๆ ครั้ง เช่น เคยตื่นนอน ๐๔.๓๐ น. แม้วันต่อ ๆ มาก็ตื่นเวลานี้ จึงคุ้นกับการตื่นนอน ๐๔.๓๐ น.
ชิน เป็นความคุ้นที่ทำหลาย ๆ ครั้ง กระทั่งกลายเป็นความชิน
ติด เป็นความชินที่ทำเป็นประจำจนติดแน่นฝังเข้าไปในใจว่าจะต้องทำเช่นนั้นอีก
การกระทำที่ทำบ่อย ๆ ซ้ำ ๆ แม้เคย คุ้น ชิน หากยังไม่ติดฝังใจก็ยังไม่เป็นนิสัย ต่อเมื่อติดแน่นฝังใจว่าจะต้องทำเช่นนั้นอีกให้ได้ หากไม่ได้ทำอีกจะรู้สึกหงุดหงิด เช่น ผู้มีนิสัยสวดมนต์ทำวัตรเช้าก็จะต้องทำทุกเช้า ไม่ต้องมีใครมาเตือน หากวันใดไม่ได้ทำจะรู้สึกหงุดหงิด ไม่สบายใจ เหมือนชีวิตขาดอะไรบางอย่าง แต่ละวันจึงต้องหาโอกาสทำให้ได้ นิสัยต่าง ๆ ของเราก็เกิดจากการประพฤติของตัวเรามาเป็นลำดับ ดังภาพที่ ๑๖
ขอขอบคุณแหล่งข้อมูลและรูปภาพ
- เว็บกัลายาณมิตร หนังสือ Ebook "สติ สัมปชัญญะ" หน้าที่ ๑๒๖-๑๒๗
- ภาพดี ๆ๐๗๒
- การ์ด canva ออกแบบโดย brightmind
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น
welcome everyone to เล่าเรื่องตามกาลเวลา